Waa maxay CBDC?
CBDC (Central Bank Digital Currency) waa lacago dhijitaal ah uu soo saaro bangiga dhexe ay ka dambeeyso Wadan, waxayna u dhigmaan lacagta caadiga ah (Fiat currency) uu wadankaas leeyahay sida doollarka ama shilin Somali.
Waa maxay Cryptocurrency?
Cryptocurrency waa lacag dhijitaal ah oo ka madax bannaan dowlad, Banki iyo hay’ad maaliyadeed waxayna ku shaqeysaa tiknoolajiyadda blockchain waxaana ka mid ah Bitcoin iyo Ethereum.
Farqiga u dhaxeeyo CBDCs iyo Cryptocurrencies?
CBDC waa lacago dowladeed oo rasmi ah, halka cryptocurrency ay yihiin lacago ay dadku sameeyeen. Waxaa jiro dhowr qodob muhiim ah ee ku kala duwan yihiin waxaa ka mid ah:
- Maamulka iyo Xakamaynta:
CBDCs waxaa si buuxda u maamula bangiga dhexe ee dowladda leedahay. Tusaale: Bangiga Dhexe ee Soomaaliya haddii uu sameeyo shilin digital ah, isaga ayaa go’aaminaya sicirkeeda iyo nidaamka lagu isticmaali doono, waxaana sharciyo ka soo saari doono Dowladda.
Cryptocurrency waxaa lagu maamulaa Blockchain oo ah Database furan taasoo uu arki karo qof waliba waxa ka dhex dhacaayo balse ma lahan awood dhexe oo maamusha.
- Tiknoolojiyadda ay ku shaqeeyaan:
CBDCs waxaa loo adeegsan doonaa samayntooda Blockchain xirin (private blockchains) uu kaliya waxa ka dhex dhacaayo arki karo bangiga dhexe.
Cryptocurrencies sida Bitcoin iyo Ethereum waxay ku shaqeyaan Open blockchain, waxaana xogtooda lagu qariyaa Cryptography.
- Xogta
CBDC waxay kaydisaa xogta isticmaalaha iyadoo dowladda ama bangiga dhexe uu arki karo dhammaan dhaqdhaqaaq-yada macaamiisha.
Cryptocurrency qofka isticmaalaya way qarsan tahay xogtiisa gaarka ah (Anonymous).
- Amniga
CBDCs waxaa sharciyo u samyn doono dowlada uu bangigeeda dhexe soo saaray, waxayna ku haayni doontaa kormeer joogto ah si qiimaha lacagta loo ilaaliyo.
Cryptocurrency waxay ku tiirsan tahay cryptographic, taasoo adag in la jabsado, balse haddii aad lumiso furahaaga gaarka ah “private key”, lacagta way lumi kartaa.
- Xaqiijinta
CBDCs waxaa xaqiijin doono macaamiilkooda bangiyada dhexe ee dowladuhu leeyihiin si lagu hortago khiyaano iyo lacag dhaqis.
Cryptocurencies waxaa xaqiijiyo macaamiilkooda nodes qayb ka ah shabakada Blockchain-yada ee ku dhisan tahay lacagta Crypto tusaale Bitcoin waxaa xaqiijiyo macaamilkeeda Miners.
- Soo saarista:
CBDCs waxaa soo saari doono bangiyada dhexe ee Dowladuhu leeyihiin iyagoo adeegsanaayo technologiyada Blockchain.
Cryptocurrency waxaa sameeyo shaqsiyaad iyo companyo gaar ah. Tusaale: Bitcoin waxaa lagu soo saaraa qaab mining ah.
- Sicirka:
CBDC sicirkeedu wuxuu lamid noqon doonaa lacagta uu hadda adeegsado dalka soo saaray. Tusaale: Shillin Somaliga maanta qiimihiisu waa 1, hadii la soo saaro midDigital ah waxuuna noqon doonaa qiimihiisa 1.
Cryptocurrencies sicirkoodu si weyn ayuu isku beddelaa maalin walba (volatility), wuxuuna ku xiranyahay suuqa sida loo maalgashto iyo dalabka.
- Xawilaada:
CBDCs waxay noqon doonaan lacago diristooda ay ka sahlanaan doonto kuwa maanta fiat currency maadaama ay ku shaqayn doonaan Blockchain gaar ah oo bankiga dhexe maamulo.
Cryptocurrencies waxay si weyn u fududeeyeen lacag dirista caalamiga ah waxayna yareeyeen qarashaadkii Fee-ga qaaliga ahaa.
- Aqoonsiga:
CBDCs waxay noqon doonaan lacago sharci ah ay ku qasbanaan doonaan muwaadiniinta inay aqbalaan hadii uu soo saaro bangiga dhexe ee Dowladooda.
Cryptocurrencies waxay noqon karaan kuwa aan la aqoonsaneen oo sharci daro ka ah waddamo muwaadiniintana aan adeegsan karin sida China.
Yaa guuleysan doono mustaqbalka: CBDCs ama Cryptocurrency?
CBDCs (lacagaha Digital-ka ee doonayaan inay soo saaraan bangiyada dhexe) way guulaysan doonaan mustaqbalka oo adeegsiga lacagaha Crypto waa laga maarmi doonaa hadii:
- Dowladuhu ay si fiican u maamulaan, adeegyo fudud u keenaan bulshada kana yareeyaan canshuurta xad dhaaf-ka ah, ayna helaan kalsoonida bulshada.
Cryptocurrencies (lacagaha baahsan aan laheen awood dhexe oo maamusha) way guulaysan doonaan hadii:
- Dadwaynuhu sii wadaan adeegsigooda, raadiyaan xoriyad maaliyadeed sida Bitcoin, aqbalaan dowladuhu, maalgashiyo ku sameeyaan hay’adaha maamulo dhaqaalaha caalamka.
Halkaan ka baro Coursada Cryptocurrency
